2 min Reading
• समुद्री सतहको करिब ३००० मिटरदेखि ८८४८ मिटरको उचाई
तथा तिब्बतको दक्षिण सिमानासम्म फैलिएको भू–भागलाई हिमाली प्रदेश भनिन्छ ।
• उत्तर–दक्षिण २५ कि.मि. देखि ५०
कि.मि.सम्मको चौडाईमा फैलिएको यो प्रदेशले नेपालको कूल क्षेत्रफलको १५ % भू–भाग ओगटेको छ ।
• नेपालको राष्ट्रिय जनगणना, २०६८ को प्रतिवेदनका अनुसार नेपालको कूल जनसंख्याको
६.७३% जनता हिमाली क्षेत्रमा बसोबास गर्दछन् ।
• नेपालको १६ जिल्लाको अधिकांश भू—भाग यही प्रदेशमा पर्दछ भने विश्वको सर्वोच्च शिखर
सगरमाथा लगायत प्रमुख हिमशिखरहरू यसै क्षेत्रमा पर्दछन् ।
• पत्रे चट्टानद्वारा निर्मित यो प्रदेश पूर्वमा
खुम्चिएको र पश्चिममा फैलिएको छ ।
• भू—बनौटको हिसाबले यो हिमाली
प्रदेशलाई पनि मुख्य हिमालय,
भित्री हिमालय र सीमान्त हिमालय गरी तीन श्रेणीमा
विभाजन गरिएको छ ।
• यस क्षेत्रमा खासगरी शेर्पा, थकाली, भोटे, मनाबी आदि जातिका मानिसहरू बसोबास गर्दछन् भने
मुख्य पेशाका रूपमा पशुपालन र पशुजन्य उत्पादनलाई लिन सकिन्छ ।
मुख्य हिमाल
५००० मिटरभन्दा अग्ला सबै हिमाली
श्रृब्खलाहरू पर्ने क्षेत्रलाई मुख्य हिमाली क्षेत्र भनिन्छ । यस क्षेत्रमा
विश्वका ८००० मिटर भन्दा अग्ला १४ सर्वोच्च शिखरहरू मध्ये ८ वटा हिमशिखरहरू
नेपालमा पर्दछन् ।
भित्री हिमाल
मुख्य हिमालको उत्तर र तिब्बतीय
सीमान्त प्रदेशको दक्षिणमा चारैतिर उच्च हिमश्रृब्खलाले घेरिएको हिमाली
उपत्यकाहरूलाई भित्री हिमाल वा नेपालको भोट प्रदेश पनि भनिन्छ । यस अन्र्तगत २४००
मिटरदेखि ५००० मिटरसम्मको उचाईमा रहेका हिमश्रृब्खलाहरू पर्दछन् ।
सीमान्त हिमाल
मुख्य हिमालको उत्तर, तिब्बती सीमाक्षेत्रको दक्षिण ३० कि.मि. देखि ४५
कि.मि. चौडाईमा नेपालको पश्चिमी भागमा अति उच्च हिमशिखरहरूभन्दा केही होचा मझ्यौला
उचाईका हिमशिखर पाइने क्षेत्रलाई सीमान्त हिमाल भनिन्छ ।
हिमाली प्रदेशका विशेषताहरू
•
देशको कूल क्षेत्रफलको १५ प्रतिशत भू–भाग ओगटेको ।
•
बहुमूल्य जडिबुटीहरू तथा दुर्लभ वन्यजन्तुहरू पाइने
•
ठूला–ठूला नदी तथा हिमनदीहरूको
उद्गमस्थल ।
•
विश्वको सर्वोच्च शिखर सगरमाथा तथा विश्वको सर्वाधिक
उचाईमा रहेको तिलिचो ताल यही क्षेत्रमा अवस्थित रहेको,
•
अधिकांश समय हिउँले ढाक्ने हुँदा चिसो र शून्य
हावापानी तथा उब्जाउयुक्त भूमि कम,
•
बौद्ध धर्मावलम्बीको बाहुल्यता,
•
पशुपालन मुख्य व्यवसाय,
•
पर्यटकीय दृष्टिले महत्वपूर्ण हिमचुचुरा एवं
पदमार्गहरू आदि ।
